Kapat – Aç nedir, asıl olan mantığı neye dayanır? Bilişim dünyasında sıkça duyulan emir ve nihayetinde yapılan eylem: “Kapat-Aç”. Sadece bilgisayarlar için geçerli değildir. Cep telefonları, uydu alıcıları, medya cihazları, hatta yapay zekâ ile idare edilen otomobillerde bile devamlı yapmamız gereken ve yaptığımız eylemdir. Kullanıcıların, bilişim sektörü çalışanlarını “basit ve savurgan çözüm” tespitiyle sürekli hırpaladığı mantıktır.
Genelde mantıklı bir açıklaması yokmuş gibi bilinen bu eylem aslında bir izlekler silsilesidir. Elektronik cihazların birçoğunda “Reset (Sıfırlama)” düğmesinin bulunma sebebi de budur aslında. Daha karışık cihazlarda, bu düğmenin yanında bir de yazılımsal olarak “Fabrika Ayarlarına Dön” şeklinde bir işlem de mevcuttur. Burada anlaşılan odur ki; insan beyninin imal ettiği, hatta yapay zekâya sahip olabilen bu ürünler, bir şekilde yenilenmeye veya yeniden yapılandırmaya ihtiyaç duymaktadırlar. Çünkü başta bilgisayar olmak üzere, belli bir yazılım ile idare edilen cihazların çalışma mantığı aslında çok yalın ve kesindir. Belli sınırlarda, belli sırayla birbiri ardından eşlenik veya çapraz çalışan döngüler, bize bir bütünden faydalanma imkânı verir. Bunu şöyle bir örnekle anlatabiliriz:
“Kuruyemişçiden çeşitli miktarlarda, 6-7 çeşit kuruyemiş aldığınızı (programlar ve yazılımlar) ve bunları sırasıyla büyük şeffaf bir torbaya (donanımlar) döktüğümüzü düşünelim. Elimizdeki görüntü, kuruyemişlerin 6-7 katman şeklidir (bilgisayarlar ve cihazlar). Evde bu torbanın içindekileri, güzel bir şekilde servis etmek için uzun bir kayık tabak içine, torbadan kaydırarak bırakalım (kullanıcı ara yüzü). Birileri gelip sıra sıra dizili olan kuruyemişleri karıştırırsa (Virüs, Truva atı, Solucan v.b) veya düzensiz olarak bir den çok kişi elini hızla tabağın içine daldırırsa (bilinçsiz kullanıcı), kuruyemişleri tekrar ayırt etmek için ne yaparsınız? Yeni 6-7 poşet veya tabak hazırlayıp, tek tek tüm kuruyemişleri kendi yerine koymalısınız (Fabrika ayarları). Daha sonra aynı görüntüyü elde etmek için yine sırasıyla büyük şeffaf torbaya dökmeniz gerekir (sıfırlama).”
Yukarıda “kapat-aç” eyleminin en basit hali anlatılmıştır. Bazı basit karmaşıklıkları çözmenin en iyi yolu cihaza nefes aldırmaktır. Basit hataların geçici çözümüdür. Bilişim dünyasını tiye alan yegâne cümlenin mimarıdır bu eylem: “Kapat-Aç veya Resetle Geçer”. Problemin geçici olarak bu şekilde çözülmesi sadece bir geçiştirmedir. Buradaki asıl problem, RAM (rasgele erişimli ön bellek)’in kapasitesinin üzerinde bilgi almak isteği ve buna paralel CPU (merkezi işlem birimi)’nun bu işlemi yapması için tam kapasite ile çalışmaya zorlanmasıdır. Bu durumda bilgisayar diğer sıradaki işlemleri yapamıyormuş gibi gözükür. Aslında bu işlemleri sıraya koymakta gecikmektedir.
Bu konu ile ilgili olarak birkaç bağlantıdan faydalanarak, bilgisayarlarımızı daha performanslı ve “kapat-aç”lara muhtaç olmadan düzenleyebiliriz:
Bazı ÜCRETSİZ Anti-Virüs, Truva Atı, Solucan vb. Eş-Zamanlı Koruma Programları:
http://www.avg.com
http://www.avast.com
http://www.free-av.com
Bazı ÜCRETSİZ Truva Atı, Solucan vb. Temizleme Programları:
http://www.malwarebytes.org
http://www.lavasoft.com
http://www.piriform.com
Bazı ÜCRETSİZ Sistem Kontrol Programları:
http://www.ashampoo.com
http://www.glaryutilities.com
http://www.iolo.com
Öneriler:
- Bilgisayarınızda veya cep telefonunuzda mutlaka bir Anti-Virüs koruma programını bulundurun.
- İşletim sisteminizi ve Anti-Virüs programınızı mutlak surette düzenli olarak güncelleyin.
- İşletim sisteminin güvenlik uyarılarını dikkate alın ve uygulayın.
- Anti-Virüs programının uyarılarını göz ardı etmeyin.
- Tanımadığınız kişi veya kurumlardan gelen e-posta iletilerini, çöp kutusu dâhil kalıcı silin. Ek dosyalarını açmayın, yüklemeyin.
- Herhangi bir taşınabilir belleği, bilgisayarınıza takıp otomatik çalıştırmayın. Mutlaka Anti-Virüs vb. programında tarama yapın.
- Anti-Virüs programı güncel olsa dahi bazı zararlı içeriği filtresinden kaçırabilir. Bu durumda kullanmakta olduğunuz temizleme programlarından birini bilgisayarınıza veya cep telefonunuza yükleyip, güncelleştirin. Ardından temizleme işlemini, kullandığınız programın yönergelerine bakarak yapın.